Faydalı Model Sıkça Sorulan Sorular
- + Patent nedir? Buluş nedir?
Bir buluş için buluş sahibine devlet tarafından verilen bir patent,buluş sahibinin izni olmadan başkalarının buluşu üretmesini,kullanmasını veya satmasını belirli bir süre boyunca engelleme hakkı vermektedir. Patentli bir buluş; alınıp, satılabilen, kiraya verilebilen diğer mallar gibi buluş sahibinin mülkiyeti haline gelir. Patentler alındıkları ülkeler için hak sahipliği doğurur.Türkiye'de alınmış bir patent,sadece Türkiye içinde hak sağlamaktadır ve patentli ürünleri başkalarının Türkiye'ye ithal etmesi durumunda, hak sahibine ithali durdurma hakkı verir. Buluş ise tarım dahil sanayideki teknik bir problemin çözümü olarak tanımlanır.
- + Patent ve faydalı model arasındaki farklar nelerdir?
Faydalı Model, kimyasal maddeler ve usuller hariç patente konu olabilecek teknik gelişmeye sahip bütün ürünler için verilebilir. Yurt içinde özellikle KOBİ'lerimiz ve geliştirmiş oldukları yeni ürünler için daha az maliyetle koruma elde etmek isteyen buluş sahipleri için tavsiye edilebilecek bir sistemdir. Buluşu için Patent ya da faydalı model başvuru sistemlerinden hangisinin seçileceğine başvuru sahibi kendisi karar verir. Faydalı model başvurusu için dikkat edilecek en önemli husus, yeni olmayan ürünler için başvuru yapılmaması gerektiğidir. Yeni olmayan ürünler için başvuru yapılıp faydalı model belgesi alınsa dahi, ürünün yeni olmadığının üçüncü kişilerce ispatlanabilmesi durumunda, mahkeme yolu ile belgenin iptali söz konusudur.
- + Buluşumu Enstitüye başvurmadan önce noterden tasdik ettirdim. Yasal bir koruma elde etmiş olur muyum?
Hayır. Noterden tasdik ettirilmiş buluşa dair bir açıklamanın patent hakkı sağlaması mümkün değildir. Buluşlara patent koruma hakkı sağlayan ülkemizdeki tek yetkili kuruluş Türk Patent Enstitüsüdür.
- + Yazılımlara patent alınabiliyor mu?
Bilgisayar programları, 551 sayılı KHK'nın 6.c) Maddesi uyarınca, buluş niteliğinde olmadığı için patent verilemeyecek konular arasında belirtilmektedir. Doğrudan bilgisayar üzerinde çalıştırılan yazılımlar için patent verilmemektedir. Ancak bir makine ile birlikte kullanımı ile doğurduğu sonuçlar, ileri bir teknik etki sağlıyorsa, bilgisayar programı ile birlike çalışan makine için patent alınması mümkündür.(Örneğin X ışınları (Röntgen ışınları) için doz ayarını otomatik olarak yapan bilgisayar programı, fiziksel bir makine ile birlikte çalışmaktadır.)
- + Patent aldığımda, bütün dünyada koruma elde etmiş olur muyum?
Buluşların patent ile korunması her ülkede geçerli olan ulusal yasalar çerçevesinde sağlanmaktadır. Yani bir buluşun patent ile korunması için, korunma istenen her ülkede tek tek patent başvurusunun yapılması zorunludur.Dünya Patenti veya Uluslararası Patent gibi bir hedef olmakla birlikte bu hedefe henüz ulaşılamamıştır. Ancak çok sayıda ülkede başvuru yapabilmeyi sağlayan ve işlemleri standartlaştırıp kolaylaştıran uluslararası anlaşmalar bulunmaktadır. PCT (Patent İşbirliği Anlaşması) Dünya üzerindeki çoğu ülkeyi, EPC(Avrupa Patent Sözleşmesi) Avrupa sathında otuzun üzerinde ülkede patent koruması elde etmeye yönelik kolaylaştırılmış düzenlemeler getiren sistemlerdir.
- + Patentli bir ürünün izinsiz kullanılması durumunda ne tür cezalar verilmektedir?
Patent veya Faydalı Model Haklarının Korunması Hakkında KHK'nin 73/A maddesinde, patent veya faydalı model hakları konusundaki ihlal ve tecavüz hallerine ilişkin suçlar üç ayrı grupta toplanmış ve herbiri için ayrı cezai hükümler getirilmiştir.Birinci grupta; patent veya faydalı model hakkı sahibi olarak belirtilmesi gereken kimlik bildiriminin gerçeğe aykırı olarak yapılması; patent veya faydalı model koruması olan bir eşya veya ambalajı üzerine konulmuş, patent veya faydalı model koruması olduğunu belirten işaretin, yetkisi olmadan kaldırılması; bir kişinin kendisini haksız olarak patent/faydalı model başvurusu veya patent/faydalı model hakkı sahibi olarak göstermesi durumları tanımlanmış ve bu durumda suçlular hakkında bir yıldan iki yıla kadar hapis cezasına veya ondörtmilyar liradan yirmiyedimilyar liraya kadar ağır para cezasına veya her ikisine
- + Patentlenebilirlik kriterleri nelerdir? Hangi buluşlar patent ile korunabilir ?
Patentle korunacak buluşlarda aranan kriterler şunlardır;
Yenilik, tekniğin bilinen durumunun aşılması, sanayiye uygulanabilirlik.
Yenilik, başvuru yapılmadan önce başkaları tarafından yazılı, sözlü ya da uygulanarak açıklanmamış olmak anlamında mutlak yeniliktir. Tekniğin bilinen durumunun aşılması kriteri ise "konuda uzman bir kişinin kolayca düşünüp uygulamaya koyamayacağı" nitelik anlamındadır. Sanayiye uygulanabilirlik, buluşun tümüyle kuramsal olmak yerine pratiğe uygulanabilir özellik taşıması demektir. Bu üç kriteri taşıyan buluşlar patent ile korunurlar.
|